Het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten bestaat in feite uit vier delen. Primair is het museum begonnen rondom Markt 12 in Aalten, waar een commandopost, woonhuis en onderduikers op zolder zaten. Hier kun je door het huis lopen en bevind zich tevens een schuilkelder. In het naastgelegen pand, nummer 14 word meer vertelt uit de textielindustrie van de regio. In een boerenschuur is wat te zien over het boerenleven, waar een woonkeuken is en landbouwgereedschappen. En tenslotte is er nog een expositieruimte, waar tijdens mijn bezoek een expositie te zien was van foto’s uit de tweede wereldoorlog versus de oorlog in Oekraïne. Dus hoewel de naam van het museum doet vermoeden dat het alleen om onderduiken gaat, is het eigenlijk wel een stuk breder.
Tijdens mijn bezoek was er een grote groep op bezoek. Ik had niet van tevoren geïnformeerd hierna, dus kan gebeuren dan. Ik probeerde dan ook vooral ergens te zijn waar de groep niet is. Medewerkers gaven al aan dat het nu erg druk was. Maar ik werd hier bij de kassa eigenlijk al voor gewaarschuwd, dat het erg druk is. Net als dat ik gewaarschuwd werd voor dat er een sirene in de schuilkelder af gaat. Dat heb ik als positief ervaren, zo ging ik al een beetje meer voorbereid het museum in. Het museum in de panden Markt 12 en Markt 14 hebben allemaal houten vloeren. Hierdoor heb je eigenlijk hiervan ook steeds geluidsprikkels. Ik heb dan ook hiervoor oordoppen ingedaan, dat voldoende effect had.
Het merendeel van de audio(visuele) presentaties kun je zelf starten met een knop. Het is niet mogelijk om met dezelfde knop het weer uit te schakelen of de volume in te stellen. Toch ervaar ik dat als een enorm pluspunt, want ik kan daardoor zelf kiezen aan welke prikkels ik wil worden blootgesteld. Er zijn op twee plekken eigenlijk audioprikkels die continu afgespeeld worden: in de expositieruimte is muziek aan. Voor mij was dat een normaal niveau en niet te hard. En in de schuilkelder, maar daar was ik voor gewaarschuwd en was dus geen verassing meer. Verder is er in de ruimten Ortskommanantur en Scheveningenkamer een audiovisuele presentatie die continu doorloopt. Maar dit is in de minderheid in verhouding tot wat ik zelf in kan schakelen. Geluiden die uiteindelijk wel afspelen, hebben verschillende volumes en is niet te bepalen hoe hoog het komt. In de boerenschuur is het vooral wat frisser, meer buitentemperatuur. Dus kun je ineens die overgang vernemen. In de expositieruimten had ik hinder van de spotjesverlichting, waardoor ik niet prettig de teksten kon lezen. Dus daarop besloot ik ook om een petje op te zetten.
Al met al is het museum niet perse prikkelarm, maar door de hoeveelheid autonomie die je aangeboden krijgt, wel prikkelarm te realiseren. Het is denk ik wel goed om na te vragen of er een groep is, vanwege het weerkaatsen van geluiden in het pand en met name de houten vloeren die hierin een rol spelen. Het museum is niet bekend met de Autipas of Hidden Disabilities Sunflower.
